อาหารสำหรับผู้ป่วยโรคแพ้ภูมิตัวเอง (SLE)

(Systemic Lupus Erythematosus – SLE)

โรคแพ้ภูมิตัวเอง หรือกลุ่มผู้ป่วยโรคลูปัส หรือเป็นที่รู้จักกันในชื่อของโรคเอสแอลอี (Systemic Lupus Erythematosus – SLE) หรือโรคหลายคนรู้จักในนามโรคพุ่มพวง เป็นโรคที่เกิดจากภูมิคุ้มกันทำลายเนื้อเยื่อของตัวเองและก่อให้เกิดการอับเสบตามอวัยวะอื่น ๆ ทั่วร่างกาย เช่น ไต ปอด หลอดเลือด สมอง ผิวหนัง กระดูกและข้อ เป็นต้น ¹

ปัจจุบันยังไม่มีงานวิจัยศึกษาในระยะยาวเกี่ยวกับอาหารที่ช่วยลดอาการในผู้ป่วยกลุ่มนี้ แต่มีงานวิจัยพบว่าการรับประทานอาหารที่เหมาะสม และการปรับพฤติกรรมจะมีส่วนช่วยในการลดความเสี่ยงในการเกิดโรคร่วมต่าง ๆ เช่น โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคเบาหวาน และโรคไขมันในเลือดสูง ทั้งยังจะช่วยทำให้ผู้ป่วยโรคลูปัสมีคุณภาพชีวิตที่ดีได้ ^2,3

คำแนะนำในการเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสมและการปรับพฤติกรรม

1. พยายามควบคุมระดับน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ (โปรแกรมคำนวณพลังงานที่ควรได้รับในแต่ละวัน) เพราะในการรักษาโรคแพ้ภูมิตัวเองในบางครั้ง ต้องใช้ยาสเตียรอยด์ในการรักษา ที่อาจเพิ่มความอยากอาหารทำให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น จนส่งผลทำให้ร่างกายมีการสะสมไขมันเพิ่มขึ้น ทำให้ร่างกายมีความอักเสบเพิ่มขึ้นจนทำให้มีอาการข้างเคียง และเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคร่วมเช่น โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคเบาหวาน และโรคไขมันในเลือดสูงได้ ^2,3,4

2. ควรรับประทานอาหารที่มีโอเมก้า 3 อย่างน้อยวันละ 2 กรัม โดยสามารถรับประทานได้จาก น้ำมันปลา, น้ำมันมะกอก, น้ำมันคาโนล่า, น้ำมันถั่วเหลือง, ปลาแซลมอน, ปลาซาดีน, ปลาทูน่าและเมล็ดแฟล็ก เป็นต้น ช่วยในการลดการอักเสบ และลดค่าไตรกลีเซอไรด์ในเลือด ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจในอนาคต ^2,5,6

3. ควรรับประทานเนื้อสัตว์ในปริมาณที่เหมาะสม เน้นที่เนื้อสัตว์ไม่ติดมันติดหนัง เนื่องจากในเนื้อสัตว์มีวิตามิน B12 ช่วยรักษาระดับ Homocysteine ในเลือดให้อยู่ในปริมาณปกติ ช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือดในอนาคตได้ โดยผู้ป่วยที่มีภาวะ Lupus nephritis (โรคไตอักเสบลูปัส) ควรปรึกษาแพทย์หรือนักกำหนดอาหาร ณ โรงพยาบาลที่ท่านรักษาอยู่เพื่อประเมินความต้องการของโปรตีนที่เหมาะสม^2,7

4. กินใยอาหารรับประทานในปริมาณที่พอเหมาะ คือ ผลไม้ 2-3 กำปั้นเล็กต่อวันร่วมกับผักสด 6 ทัพพี หรือผักสุก 3 ทัพพีต่อวัน เพื่อลดความเสี่ยงในการเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด และช่วยควบคุมประมาณน้ำตาลหลังอาหารได้⁸

5. กินแคลเซียมให้เพียงพอ โดย เลือกรับประทานอาหารที่แคลเซียมสูง  เช่น นมวัวพร่องมันเนยรสจืด โยเกิร์ตไขมัน 0% รสธรรมชาติ นมถั่วเหลืองรสจืดเสริมแคลเซียม เต้าหู้ หรือปลาตัวเล็กตัวน้อย เป็นต้น หรือปรึกษาแพทย์เพื่อเสริมแคลเซียม เนื่องจากผู้ป่วยโรคแพ้ภูมิตัวเองบางคนต้องรับประทานยาสเตียรอยด์ในระยะเวลานาน ก็อาจจะเพิ่มความเสี่ยงในเป็นโรคกระดูกบางได้⁷

6. มองหาอาหารที่มีวิตามินซีสูง เนื่องจาก วิตามินซี ลดการอักเสบได้ โดยสามารถรับประทานได้จากผลไม้ เช่น ส้ม สตอว์เบอรี่ ฝรั่ง เป็นต้น หากต้องการเสริมจากผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ไม่ควรเสริมเกิน 1,000 มิลลิกรัมต่อวันหรือเสริมอาหารร่วมกับวิตามินอี (วิตามินซี 500 มิลลิกรัม ร่วมกับวิตามินอี 800 หน่วยสากล)²

7. เสริมภูมิคุ้มกันด้วยวิตามินดี โดยการ ออกไปโดนแดดอ่อนๆช่วงเช้า หรือบ่าย (เลี่ยงการโดนแดดในกลุ่มผู้ป่วยที่มีผิวหนังไวต่อแสง โดยเฉพาะช่วงเวลา 10:00 – 16:00) เพื่อให้ร่างกายสังเคราะห์วิตามินดี ช่วยในการดูดซึมแคลเซียมเพิ่มความหนาแน่นให้กับมวลกระดูก^2,6,7

กลุ่มอาหารที่ควรหลีกเลี่ยงในผู้ป่วยโรคแพ้ภูมิตัวเอง

อาหารที่มีส่วนผสมของอัลฟาฟ่า (Alfalfa) เช่น สลัดที่ใส่ต้นอัลฟาฟ่าหรืออาหารที่โรยผงอัลฟาฟ่า เนื่องจากพบว่าอัลฟาฟ่า ทำให้เกิดอาหารคล้ายการอักเสบจากโรคแพ้ภูมิตัวเอง เช่น คัน มีผื่นแดงตามตัวเป็นต้น

อาหารกึ่งสุก กึ่งดิบ ไม่สะอาด อาจทำให้เกิดการท้องเสียได้ง่าย

เนื้อสัตว์ ผักและผลไม้แปรรูป เช่น ไส้กรอก แฮม เบคอน ผักดอง ผลไม้แช่อิ่ม เนื่องจากมีปริมาณโซเดียมสูง อาจเกิดผลเสียกับผู้ป่วยโรคไตอักเสบลูปัส และอาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคร่วมอื่น ๆ ได้

ภาพรวมอาหารที่แนะนำในกลุ่มผู้ป่วยโรคแพ้ภูมิตัวเอง จะเน้นไปที่อาหารควบคุมน้ำหนัก ลดหวาน ลดมัน ลดเค็ม โดยผู้ป่วยและญาติสามารถช่วยกันดูแลโภชนาการให้ถูกต้องเหมาะสม เพิ่มการรับประทานผักและผลไม้ ทั้งนี้เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดโรคร่วมที่อาจเกิดขึ้น ลดโอกาสที่ต้องพักรักษาตัวที่โรงพยาบาล และเพิ่มคุณภาพชีวิตที่ดีให้แก่ผู้ป่วยได้นั่นเอง

สอบถามเพิ่มเติม Add Line ปรึกษานักกำหนดอาหาร

ดูแลสุขภาพของคุณให้ถูกวิธี

โปรแกรมปรึกษานักกำหนดอาหารคืออะไร ?

พร้อมรับคำปรึกษาจาก

นักกำหนดอาหารวิชาชีพ

ไม่พลาดบทความด้านโภชนาการ

ของ อีทเวลล์คอนเซปต์ ก่อนใคร

แหล่งอ้างอิง

1. Systemic Lupus Erythematosus (SLE). July 5, 2022. Center for Disease Controls and Prevention. https://www.cdc.gov/lupus/facts/detailed.html
2. Constantin, M. M., Nita, I. E., Olteanu, R., Constantin, T., Bucur, S., Matei, C., & Raducan, A. (2019). Significance and impact of dietary factors on systemic lupus erythematosus pathogenesis. Experimental and therapeutic medicine, 17(2), 1085–1090. https://doi.org/10.3892/etm.2018.6986
3. Brown AC. Lupus erythematosus and nutrition: a review of the literature. J Ren Nutr. 2000 Oct;10(4):170-83. doi: 10.1053/jren.2000.16323. PMID: 11070144.
4. Goessler, K. F., Gualano, B., Nonino, C. B., Bonfá, E., & Nicoletti, C. F. (2022). Lifestyle Interventions and Weight Management in Systemic Lupus Erythematosus Patients: A Systematic Literature Review and Metanalysis. Journal of lifestyle medicine, 12(1), 37–46. https://doi.org/10.15280/jlm.2022.12.1.37
5. Duarte-García, A., Myasoedova, E., Karmacharya, P., Hocaoğlu, M., Murad, M. H., Warrington, K. J., & Crowson, C. S. (2020). Effect of omega-3 fatty acids on systemic lupus erythematosus disease activity: A systematic review and meta-analysis. Autoimmunity reviews, 19(12), 102688. https://doi.org/10.1016/j.autrev.2020.102688
6. Jiao, H., Acar, G., Robinson, G. A., Ciurtin, C., Jury, E. C., & Kalea, A. Z. (2022). Diet and Systemic Lupus Erythematosus (SLE): From Supplementation to Intervention. International journal of environmental research and public health, 19(19), 11895. https://doi.org/10.3390/ijerph191911895
7. Islam, M. A., Khandker, S. S., Kotyla, P. J., & Hassan, R. (2020). Immunomodulatory Effects of Diet and Nutrients in Systemic Lupus Erythematosus (SLE): A Systematic Review. Frontiers in immunology, 11, 1477. https://doi.org/10.3389/fimmu.2020.01477
8. Klack, K., Bonfa, E., & Borba Neto, E. F. (2012). Diet and nutritional aspects in systemic lupus erythematosus. Revista brasileira de reumatologia, 52(3), 384–408.