อาการเจ็บป่วยบางประเภท ต้องการ การผ่าตัด เป็นทางหนึ่งเพื่อการรักษาอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งการเตรียมร่างกายผู้ป่วยให้พร้อมต่อการผ่าตัดที่อาจมีการใช้ยาสลบนั้น คือการให้อดอาหารต่าง ๆ อย่างน้อย 12 ชั่วโมง (หรือมากกว่า) แล้วแต่ความเห็นของแพทย์ และเมื่อการผ่าตัดผ่านพ้นไปแล้ว การปรับตัวของร่างกายต่อการรับอาหารจะมีความแตกต่างกันในแต่ละบุคคล ซึ่งแนวทางใน การกิน อาหารหลังผ่าตัด เริ่มต้นได้ดังนี้
- เตรียมความพร้อมกระเพาะและลำไส้ด้วยอาหารเหลวใส อาหารเหลวหรืออาหารอ่อน อาหารหลังผ่าตัด อาจเป็นหนึ่งถึงสองมื้อแรกหลังผ่าตัด ที่แพทย์จะวางแผนให้เริ่มด้วยอาหารกลุ่มนี้ เพื่อติดตามการตอบสนองและอาการของร่างกายว่า สามารถได้รับอาหารอย่างปกติหรือไม่ สารอาหารที่ได้จะเพียงพอต่อการติดตามและประเมินภาวะของผู้ป่วยได้อย่างใกล้ชิด และประเมินความพร้อมในการจัดอาหารมื้อถัดไป
- เน้นอาหารที่สารอาหารครบถ้วน เพราะ หลังการผ่าตัด ร่างกายจะมีการซ่อมแซมเนื้อเยื่อที่ถูกผ่าตัดหรือมีรอยแผลทั้งภายในและภายนอก จึงต้องการสารอาหารต่าง ๆ ให้ครบถ้วนเพื่อทำให้ร่างกายฟื้นตัวได้อย่างที่ควรเป็นและเร็วที่สุด อาหารที่ควรมีบริโภคจะมีทั้งข้าวแป้ง เนื้อสัตว์หรือแหล่งโปรตีนทางเลือก ไขมันที่เหมาะสม (ไม่มากเกินไป) ผักและผลไม้ที่ผู้ป่วยยอมรับได้ แต่ยังต้องคำนึงถึงการปรุงว่า ควรพอดี ไม่รสจัดจนเกินไป จะก่อความระคายเคืองให้กับทางเดินอาหารผู้ป่วยได้
- โปรตีนที่บริโภคควรเป็นโปรตีนคุณภาพดี ให้กรดอะมิโนครบถ้วน ซึ่งเนื้อสัตว์ทุกชนิด ไข่ต่าง ๆ เต้าหู้จากถั่วเหลือง จะเป็นโปรตีนคุณภาพดี หากผู้ที่เป็นมังสวิรัติแนะนำให้รับประทานเต้าหู้ โปรตีนเกษตรเป็นแหล่งหลัก ผสมผสานกับแหล่งโปรตีนอื่น ๆ เช่น ถั่วต่าง ๆ เต้าหู้ ธัญพืช จะเป็นสารอาหารที่เหมาะสม หลังการผ่าตัด
- ผักผลไม้สดจะให้สารอาหารที่จำเป็น แต่ต้องเตรียมให้สะอาดด้วย ระยะนี้เมนูผักควรให้ในลักษณะที่ปรุงด้วยความร้อน เพื่อลดโอกาสการติดเชื้อจากการกินผักไม่ปรุงร้อน และผลไม้ ควรเลือกผลไม้ที่ปอกเปลือกเพื่อรับประทานเนื้อใน ควรแกะเมล็ดออกเพื่อป้องกันการสำลักด้วย
- บางครั้งอาจพิจารณาใช้อาหารทางการแพทย์ ผู้ป่วยบางรายอาจมีข้อจำกัดในการรับอาหาร หลังการผ่าตัด กรณีนี้อาจพิจารณาใช้อาหารทางการแพทย์ ซึ่งมีลักษณะคล้ายนมชง อาหารชนิดนี้จะให้สารอาหารที่ครบถ้วนไม่แตกต่างจากอาหารทั่วไป ส่วนการพิจารณาว่าจำเป็นต้องใช้หรือไม่ ต้องอยู่ในดุลยพินิจของแพทย์และนักกำหนดอาหารที่ดูแลผู้ป่วย
- ความสะอาดคือหัวใจหลัก เพราะร่างกายของผู้ป่วย หลังผ่าตัดต้อง การเวลาในการฟื้นตัว หากเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการได้รับอาหารที่ไม่ถูกหลักสุขอนามัยจะเป็นการซ้ำเติมให้ผู้ป่วยอาการแย่ลงได้ หรือใช้เวลาในการฟื้นฟูนานขึ้น การปฏิบัติตัวในการปรุงและสัมผัสอาหารจึงเป็นสิ่งที่ผู้ดูแลต้องคำนึงถึงเป็นลำดับแรก การลวกน้ำร้อนและตากภาชนะก่อนใช้งานเป็นสิ่งที่อาจต้องปฏิบัติสำหรับผู้ป่วยบางราย หรืออย่างน้อยที่สุดที่ผู้สัมผัสอาหารควรปฏิบัติคือ การล้างมือให้ถูกต้องก่อนสัมผัสอาหารที่จะให้ผู้ป่วย
ผู้ป่วย หลังการผ่าตัด อาจมีระยะเวลาที่ใช้ในการฟื้นตัวแตกต่างกันออกไป ตามสุขภาพพื้นฐานและภาวะโรคของแต่ละบุคคล ผู้ดูแลมีบทบาทสำคัญในการทำให้ผู้ป่วยนั้นฟื้นตัวได้เร็วหรือช้า ฉะนั้นการดูแลอาหารเพื่อบำรุง ผู้ป่วยหลังผ่าตัด จึงควรได้รับการเอาใจใส่ และอาจสอบถามนักกำหนดอาหารเพิ่มเติมได้ หากต้องการข้อมูลที่จำเป็น
อีทเวลล์คอนเซปต์ ให้บริการนักกำหนดอาหารวิชาชีพ
ปรึกษาการการจัด เมนูสำหรับผู้ป่วย ผู้ที่ต้องการรักษาสุขภาพ ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยหลังการผ่าตัด อาหารหลังผ่าตัดคลอด อาหารหลังผ่าตัด ไส้ติ่ง ผ่าตัดลำไส้ อาหารหลังผ่าตัดกราม อาหารหลังผ่าตัดกระดูก
สอบถามเพิ่มเติม Add Line ปรึกษานักกำหนดอาหาร
ดูแลสุขภาพของคุณให้ถูกวิธี
โปรแกรมปรึกษานักกำหนดอาหารคืออะไร ?
พร้อมรับคำปรึกษาจาก
นักกำหนดอาหารวิชาชีพ
ไม่พลาดบทความด้านโภชนาการ
ของ อีทเวลล์คอนเซปต์ ก่อนใคร
อ้างอิง
- Arved W. et al. ESPEN guideline: Clinical nutrition in surgery. Clinical Nutrition 36 (2017) 623-650
- แหล่งสืบค้นออนไลน์ อาหารสำหรับผู้ป่วยหลังผ่าตัด สืบค้นจาก http://110.164.68.234/nutrition_8/index.php/en/2016-03-21-10-18-59
