รสหวานเป็นรสชาติหนึ่งที่น่าหลงไหล ซึ่งการชอบรสหวานนี้ทำให้รู้สึกดีเมื่อได้กินและการรู้สึกดีต่ออาหารที่มีรสชาติหวานนั้นถูกฝังมารุ่นสู่รุ่น แต่ในด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพและการแพทย์ได้ค้นพบความสัมพันธ์ระหว่าง ปริมาณน้ำตาลต่อการเกิดปัญหาทางสุขภาพต่าง ๆ เช่น โรคอ้วน โรคเบาหวาน เป็นต้น ที่เป็นสาเหตุของการเกิดโรคอื่น ๆ อีกมากมาย แต่ด้วยวิทยาศาสตร์ที่ก้าวหน้าตามยุคสมัยทำให้เกิดผลิตภัณฑ์ที่มีชื่อว่า “สารให้ความหวานแทนน้ำตาล” ขึ้นมาเพื่อป้องกันการกินน้ำตาลที่มากเกินไป แต่ว่าในผู้ป่วยโรคไตที่มีข้อจำกัดในการกินอาหารมากมาย คงจะเกิดข้อสงสัยขึ้นว่า เป็นโรคไต กินน้ำตาลเทียมได้หรือไม่
ข้อจำกัดในการกินของผู้ป่วยโรคไต
โรคไต เป็นโรคที่ผู้ป่วยจะไม่สามารถกำจัดสารต่าง ๆ ผ่านทางไตได้เหมือนเดิม ทำให้ระดับแร่ธาตุในร่างกายผิดปกติ เพราะไตไม่สามารถขับแร่ธาตุต่าง ๆ เช่น โซเดียม โพแทสเซียม ออกทางปัสสาวะได้เท่าที่ควร จึงเกิดการคลั่งอยู่ภายในเลือดและนำไปสู่การเกิดปัญหาทางร่างกาย เช่น อาการคันตามผิวหนัง ปัสสาวะผิดปกติ และเท้าบวม เป็นต้น ทำให้ผู้ป่วยโรคไตจำเป็นที่ต้องควบคุมอาหาร เพื่อไตยังคงสภาพและการใช้งานให้นานขึ้น แล้วแบบนี้ผู้ป่วยมีที่ปัญหาโรคไตที่ต้องคุมอาหารจะสามารถใช้สารให้ความหวานแทนน้ำตาลหรือน้ำตาลเทียมในการดูแลสุขภาพได้ไหม
อะไรคือ น้ำตาลเทียม
สารที่ให้รสชาติหวานได้คล้ายหรือเหมือนกับการใช้น้ำตาลเติมในอาหาร แต่มีความแตกต่างกันที่ไม่ให้พลังงานแก่ร่างกายหรือให้น้อยมาก ในเมืองไทยมีการใช้สารให้ความหวานแทนน้ำตาลค่อนข้างแพร่ในวงการอาหารที่กล่าวอ้างว่าดีต่อสุขภาพกว่าอาหารสูตรปกติทั่วไป ซึ่งพบได้หลักๆ 4 ชนิดดังนี้
- Acesulfame-K หรือ อะซีซัลเฟมเค
เป็นสารให้ความหวานแทนน้ำตาลที่มี โพแทสเซียม เป็นส่วนประกอบ โดยมีรสชาติที่หวานแหลม นิยมใช้ในน้ำอัดลมสูตรไม่มีน้ำตาลต่าง ๆ ร่วมกับสารให้ความหวานแทนน้ำตาลประเภทอื่น ๆ เพื่อให้มีรสชาติหวาน
เป็นสารให้ความหวานที่รสชาติที่หวาน พร้อมกับรสขมปลายลิ้น แต่ได้รับความนิยมมากและสามารถพบเห็นได้ง่าย เช่น Equal (ซองสีน้ำเงิน) เป็นต้น โดยมักใช้ร่วมกับสารให้ความหวานแทนน้ำตาลตัวอื่น ๆ แต่แอสปาแตมจะสลายเมื่อถูกความร้อนทำให้สูญเสียรสหวาน และ ผู้ที่มีโรคทางพันธุกรรม ฟีนิลคีโตนูเรียต้องหลีกเลี่ยงการใช้เพราะเป็นอันตรายนั่นเอง
เป็นสารให้ความหวานแทนน้ำตาลที่รสชาติคล้ายน้ำตาลทราย และทนความร้อนได้ดี จึงสามารถใช้ปรุงอาหารได้ โดยสามารถใช้เดี่ยว ๆ หรือผสมกับสารให้ความหวานแทนน้ำตาลชนิดอื่น ๆ
- Stevia หรือ สารสกัดจากหญ้าหวาน
เป็นการใช้สารกลุ่ม stevioside ในหญ้าหวานไปกระตุ้นปุ่มรับรสหวานบนลิ้น มักนิยมนำมาใช้แทนน้ำตาลเทียมมักนำมาใช้โดยการต้มแล้วน้ำให้มีรสหวาน หรือที่สามารถเห็นได้ในปัจจุบันคือผงสารสกัดหญ้าหวานนั่นเอง
สรุปแล้ว เป็นโรคไต กินน้ำตาลเทียมได้หรือไม่
สำหรับผู้ป่วยโรคไตที่คาดหวังใช้น้ำตาลเทียมในการดูแลสุขภาพ ควรระมัดระวังในการใช้ เพราะน้ำตาลเทียมที่นิยมใช้ในปัจจุบันมักจะเป็นการใช้ผสมกันหลาย ๆ ตัวซึ่งในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่มีความจำเป็นต้องควบคุมปริมาณ โพแทสเซียม ต้องระวังเป็นอย่างมาก เพราะใน อะซีซัสเฟมเค (Acesulfame-K) มีส่วนประกอบของโพแทสเซียมนั่นเอง แต่ก็สามารถใช้ Aspartame Sucralose หรือ Steviaเป็นสารให้ความหวานได้ แต่ควรรับคำแนะนำจากแพทย์ หรือนักกำหนดอาหาร ก่อนเลือกใช้งาน แต่ที่ดีต่อสุขภาพที่สุดคือการลดปริมาณน้ำตาล หรือรสหวานลงนั่นเอง
แต่หากท่านอยากรู้ว่า จะรับประทานอาหารอย่างไรเพื่อให้ได้สารอาหารและพลังงานที่เหมาะสมกับร่างกาย สามารถติดต่อรับคำปรึกษาจากนักกำหนดอาหารวิชาชีพของโรงพยาบาลที่ท่านรักษาอยู่ หรือ ปรึกษานักกำหนดอาหารจาก อีทเวลล์คอนเซปต์ ก็ได้นะครับ
สอบถามเพิ่มเติม Add Line ปรึกษานักกำหนดอาหาร
ดูแลสุขภาพของคุณให้ถูกวิธี
โปรแกรมปรึกษานักกำหนดอาหารคืออะไร ?
พร้อมรับคำปรึกษาจาก
นักกำหนดอาหารวิชาชีพ
ไม่พลาดบทความด้านโภชนาการ
ของ อีทเวลล์คอนเซปต์ ก่อนใคร
อ้างอิง
- สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย , คำแนะนำสำหรับการดูแลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังก่อนการบำบัดทดแทนไต พ.ศ. 2558 ,เข้าถึงจาก http://doh.hpc.go.th/data/HL/CKD_2015.pdf , เข้าถึงเมื่อ 1 เมษายน 2564
- Arielle Dani Lebovitz (2009). Artificial Sweeteners: Options for Chronic Kidney Disease Patients.Journal of renal nutrition, 19(4), 259-344. https://doi.org/10.1053/j.jrn.2009.05.004
- National Center for Biotechnology Information (2021). PubChem Compound Summary for CID 11074431, Acesulfame potassium. Retrieved March 19, 2021 from https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Acesulfame-potassium.