แยก เขียง ทำอาหาร เคล็ดลับลดการปนเปื้อนในครัว

เขียง เป็นเพียงแค่แผ่นรองหั่นวัตถุดิบ แต่รู้หรือไม่ว่าพื้นที่เล็ก ๆ บนเขียงสามารถเป็นจุดเริ่มต้นของการปนเปื้อนเชื้อโรคที่นำไปสู่อาการอาหารเป็นพิษได้ การใช้เขียงเพียงแผ่นเดียวทั้งสำหรับเนื้อดิบ ผักสด และอาหารปรุงสุก เป็นพฤติกรรมเสี่ยงที่พบได้บ่อยในครัวไทย การแยกเขียงให้ถูกประเภทไม่ใช่เรื่องยุ่งยาก แต่กลับมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อสุขภาพของคนในบ้านทุกคน

การปนเปื้อนข้าม (Cross-contamination) คือการแพร่กระจายของเชื้อโรคจากอาหารชนิดหนึ่งไปสู่อีกชนิดหนึ่งผ่านอุปกรณ์ประกอบอาหาร เช่น เขียง มีด หรือภาชนะ และถือเป็นหนึ่งในสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดโรคจากอาหาร เชื้อโรคที่อาจปนเปื้อนซึ่งอาจก่อให้เกิดอาการท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน และในบางรายอาจถึงขั้นเสียชีวิต โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ เด็กเล็ก หญิงตั้งครรภ์ และผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ

เขียง มีกี่ประเภทที่ควรมีในครัว?

เขียงสำหรับเนื้อดิบ

• ใช้เฉพาะกับเนื้อหมู เนื้อไก่ เนื้อวัวดิบ และเครื่องใน
• ควรเลือกเขียงพลาสติกหรือเขียงโพลีเอทิลีนที่สามารถทำความสะอาดด้วยน้ำร้อนได้ง่าย
• หลังใช้ ควรล้างด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ และแปรงขัดให้สะอาด

เขียงสำหรับผักและผลไม้สด

• ใช้สำหรับหั่นผักสด ผลไม้ และส่วนประกอบอาหารที่ไม่ผ่านการปรุง
• เหมาะกับเขียงไม้หรือเขียงที่ไม่มีรอยลึก เพื่อป้องกันการสะสมของแบคทีเรีย

เขียงสำหรับอาหารปรุงสุกหรือพร้อมรับประทาน

• เช่น ไข่ต้ม เนื้อสัตว์ปรุงสุก ข้าวกล้อง สลัด
• ควรใช้เขียงที่แยกเฉพาะ และล้างทันทีหลังใช้

เทคนิคการแยกเขียงให้ปลอดภัย

ใช้รหัสสีช่วยจำการใช้เขียงที่มีรหัสสีต่างกันช่วยลดความสับสน

• เขียว: ผักและผลไม้
• แดง: เนื้อดิบ เนื้อวัว เนื้อหมู
• เหลือง: สัตว์ปีก
• น้ำเงิน: อาหารทะเล
• น้ำตาล : อาหารที่ปรุกสุกแล้ว
• ขาว: เบเกอรี่ ขนมปัง ชีส เนย

ABSOLUTE เขียงพลาสติก

วัสดุ : พลาสติก PE เกรดอาหาร

ขนาด : 60 x 40 เซนติเมตร

Joseph Joseph ชุดเขียงแยกประเภท

วัสดุ : พลาสติก PP เกรดอาหาร

ขนาด : 24 x 34 เซนติเมตร

เปลี่ยนเขียงเมื่อเกิดรอยลึก

• รอยลึกเป็นแหล่งสะสมเชื้อโรค
• เขียงพลาสติกที่มีรอยขีดควรเปลี่ยนทุก 6-12 เดือน

อุปกรณ์อื่น ๆ ที่ควรแยกใช้ด้วย

• มีด: ควรมีชุดสำหรับเนื้อดิบ ผัก และอาหารสุก
• ฟองน้ำล้างจาน: ใช้เฉพาะกับกลุ่มอุปกรณ์เดียวกัน
• ผ้าเช็ด: ไม่ควรใช้ร่วมระหว่างเขียงต่างประเภท

วิธีดูแลเขียงให้ใช้งานได้นาน

• ล้างเขียงทันทีหลังใช้ด้วยน้ำร้อน
• ใช้แปรงขัดพื้นผิว และเช็ดให้แห้งสนิท
• ผึ่งแดดหรือใช้ UV ฆ่าเชื้อ (ถ้ามี)
• หลีกเลี่ยงการแช่น้ำเป็นเวลานาน โดยเฉพาะเขียงไม้

เขียง แบบไหนดีที่สุด?

ปกติโดยส่วนใหญ่ที่ใช้กันเองตามบ้านเราจะมีเขียงแค่ 1-2 อันเท่านั้นด้วยพื้นที่จำกัดและเหตุหลายๆอย่าง อย่างน้อยควรมีเขียง 1 อันสำหรับเนื้อดิบ และอีก 1 อันสำหรับผักผลไม้ ถ้ามีอันเดียว สามารถซื้อแบบที่ใช้ได้แบบ 2 ด้านที่สามารถแยกฝั่งออกได้ชัดเจน และ ควรใช้กับผักและอาหารสุกก่อน แล้วจึงใช้กับเนื้อดิบ ที่สำคัญคือการทำความสะอาดหลังใช้เสร็จและทำให้แห้งแม้จะมีเขียงเพียง 1-2 ชิ้น ก็ยังสามารถลดความเสี่ยงการปนเปื้อนได้

ตัวอย่างเขียงประเภทต่างๆ

The Wood’s Tale เขียงไม้

วัสดุ : ไม้ธรรมชาติแท้

ขนาด : 14.8 x 22.3 เซนติเมตร

LocknLock – เขียงลายหินอ่อนสีดำ

วัสดุ : พลาสติก PP เกรดอาหาร

ขนาด : 20 x 28.4 เซนติเมตร

Ecowin เขียงสเตนเลส 316 2ด้าน PP

วัสดุ : พลาสติก PP /สเตนเลส316

ขนาด : 28 x 38 เซนติเมตร

การแยกเขียงไม่ใช่แค่เรื่องของความสะอาด แต่เป็นหลักปฏิบัติสำคัญในการป้องกันการปนเปื้อนของเชื้อโรคในห้องครัว เป็นพื้นฐานของความปลอดภัยด้านอาหารในทุกมื้อ การเลือกใช้เขียงที่เหมาะสมกับประเภทอาหาร การดูแลทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ และการเปลี่ยนเขียงตามระยะเวลาที่เหมาะสม เป็นสิ่งที่ทุกบ้านควรให้ความสำคัญ

สอบถามเพิ่มเติม Add Line ปรึกษานักกำหนดอาหาร

ดูแลสุขภาพของคุณให้ถูกวิธี

โปรแกรมปรึกษานักกำหนดอาหารคืออะไร ?

พร้อมรับคำปรึกษาจาก

นักกำหนดอาหารวิชาชีพ

ไม่พลาดบทความด้านโภชนาการ

ของ อีทเวลล์คอนเซปต์ ก่อนใคร

แหล่งอ้างอิง

สำนักส่งเสริมและสนับสนุนอาหารปลอดภัย สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (5 มิถุนายน 2562). มาตรฐาน/คู่มือปฏิบัติงานด้านอาหารปลอดภัย. Retrieved from https://foodsafety.moph.go.th/main/?detail=204&p=list